Spinnenweb

In het spinnenweb verzamelen we allerlei korte bijdragen: een vraag over de aanbreng van een bepaald stuk leerstof, een kort verslag van een uitgeprobeerde les, een leuk idee om de leerlingen te boeien... Alle vragen, bijdragen en suggesties worden verwacht bij de redactie.

Exit van de regels van Simpson?

Ik ben Frederik, wiskundeleerkracht op De Wingerd, een middelbare Freinetschool in Gent. Onze school behoort tot het OVSG, het net van de stedelijke en gemeentelijke scholen. Tot voor de vernieuwing had het OVSG eigen leerplannen. Op deze leerplannen waren de formules van Simpson duidelijk vermeld: leerlingen moesten ze kennen en ook kunnen toepassen. Sinds de

[ Lees meer ]

Naaldproef van Buffon

Met [latex]\pi[/latex]-dag in aantocht is het altijd leuk om onverwachte verschijningen van dit getal in de les te verwerken. Bij mijn zesdejaarsleerlingen kies ik steevast voor de zogenaamde naaldproef van Buffon, een leuk experiment waarbij kanstheorie en integralen magischerwijze aanleiding geven tot het getal [latex]\pi[/latex]. Beschrijving van het experiment Georges Louis Leclerc was een Franse wiskundige en natuurkundige uit de 18de eeuw. We kennen hem vooral als graaf van Buffon, een titel die aan zijn naam toegevoegd werd na het kopen van het gelijknamige dorp. Binnen de wiskunde staat hij vooral bekend voor de naaldproef van Buffon. Om veiligheidsredenen doop…

[ Lees meer ]

Beter wiskundeonderwijs? Geen gps maar een goed plan!

Een heel jaar lang mocht ik, Els, lerarenopleider aan de UCLL, juf in het zesde leerjaar van het basisonderwijs zijn. Met vallen en opstaan zochten we – meester Kristof, de klasleerkracht, en ik – onze weg om de wiskundelessen nieuw leven in te blazen. Een prachtige ervaring met vele mooie momenten maar ook een echte uitdaging! De voorbije peilingsproeven van 2009, 2016 en 2021 leren immers dat de wiskundige kennis in het basisonderwijs achteruit gaat. Over de hoofden van leraren heen zoekt men naar remedies om deze achteruitgang te counteren. Een typisch voorbeeld is het invoeren van de Vlaamse toetsen…

[ Lees meer ]

40 jaar Uitwiskeling, een terugblik (1)

In UW 6/2 werd in het Spinnenweb een inzending van Guibert Sys gepubliceerd over de deelbaarheid van een getal door 7 en 13. Voor jongere lezers: destijds waren deelbaarheidscriteria gewone leerstof. Er waren immers nauwelijks digitale hulpmiddelen voor handen om hiermee een deelbaarheidstest uit te voeren. De inzending van Guibert Sys kreeg meteen een vervolg

[ Lees meer ]

Een onmogelijk bewijs van de stelling van Pythagoras

Inleiding In het klassiek boek ”The Pythagorean Proposition’ verzamelde Elisha Scott Loomis (1852 – 1940) honderden bewijzen van de stelling van Pythagoras. Die gaan van simpele knip-en-plak-bewijzen tot bewijzen met vectorruimtes of zelfs quaternionen. Hij merkte daarbij op: There are no trigonometric proofs, because: all the fundamental formulae of trigonometry, are themselves based upon the truth of

[ Lees meer ]

Van recursief denken naar inductiebewijzen, een toepassing met zelfoverdekkende kaarten

1. Een kansspel met vier harten en vier ruiten Onlangs deelde mijn wiskundecollega een toets over het hoofdstuk stochastiek waarin onder andere de begrippen verwachtingswaarde en standaardafwijking werden getest. In de volgende lesactiviteit toon ik de eerste vraag van zijn toets. Ze gaat over een toevalsspel met een beperkte set aan speelkaarten. Het probleem leek vooral interessant omdat de verwachtingswaarde en de standaardafwijking van de stochast onverwacht  gehele getallen zijn. Deze vaststelling leek behouden te blijven bij grotere sets van speelkaarten. [les] Zelfoverdekkende speelkaarten Op de tafel liggen de harten 1, harten 2, harten 3 en harten 4  naast elkaar…

[ Lees meer ]

Uitdagende opgaven in groep oplossen, een aanpak gebaseerd op het IMO-spel

Het is je waarschijnlijk als wiskundeleerkracht al vaker overkomen: je vindt of bedenkt een leuk vraagstuk, maar de oplossing blijkt te moeilijk te zijn voor een toetsvraag of klassieke oefening. Geïnspireerd door het zogenaamde 'IMO-spel' ben ik aan de slag gegaan met een werkvorm die me toch toelaat deze uitdagende opgaven te gebruiken in de les. 1. Het 'IMO-spel' als inspiratie 1.1 De IMO en de stageweekends De IMO (International Mathematical Olympiad) is een internationale wiskundewedstrijd waarin de meeste landen zes leerlingen van middelbare scholen afvaardigen. De deelnemers krijgen, verspreid over twee wedstrijddagen, zes problemen voorgeschoteld. Deze problemen variëren in…

[ Lees meer ]

Totaalcijfers op de rapporten

Enkele jaren geleden besloot onze school de rapporten te herdenken in samenspraak met leerlingen, leerkrachten en ouders. Er kwam onder andere uit de bus dat er enkel nog percentages zouden vermeld worden. Dit zou de leesbaarheid van het rapport vergroten. Ook zouden we overstappen naar een aangroeirapport waarop niet alleen het percentage van de lopende maand zou vermeld worden maar ook het voorlopig behaalde semesterpercentage. Zo kregen de leerlingen en de ouders meteen ook een zicht op het mogelijke eindresultaat, mocht het semester op dat moment al afgelopen zijn. Er was heel wat discussie over het al of niet vermelden…

[ Lees meer ]

De stelling van Ptolemaios, een ideale context om te leren bewijzen

1. Bewijzen in de wiskunde Bewijzen vormen een belangrijk aspect van het wiskundeonderwijs. Zeker niet alleen het leren en reproduceren van bewijzen, maar ook en vooral het zelf opbouwen van redeneringen en zoeken naar bewijzen. De stelling van Ptolemaios is een klassieke stelling over koordenvierhoeken. Het bewijs steunt op gelijkvormige driehoeken en omtrekshoeken. Het boeiende is dat de driehoeken die je op de tekening ziet (en die inderdaad gelijkvormig zijn) niet nuttig zijn om het bewijs af te werken. In dit artikel laat ik zien hoe je samen met leerlingen `van achter naar voor' kunt denken om het bewijs te…

[ Lees meer ]

Wiskunde en darts

Ik geef wiskunde in de B-stroom van PT2O, een praktisch technologische school in Turnhout. Vorige jaren ervaarde ik dat leerlingen vaak moeite hadden met hoofdrekenen. Het is dan ook nog eens bijzonder saai om 100 hoofdrekensommen te maken en te blijven oefenen en oefenen… Wanneer ik evalueerde, bleken diezelfde leerlingen het ook nog eens niet veel beter te doen. Toen ik 1,5 jaar geleden begon te darten, merkte ik hoeveel volwassen mensen er botsten tegen het hoofdrekenen. Het was steeds zoeken naar een schrijver om de scores bij te houden. Vaak stonden dezelfde mensen aan het bord te tellen. Wanneer…

[ Lees meer ]