Bibwijzer

Artikels uit tijdschriften en boeken die bruikbaar zijn in wiskundelessen worden in deze rubriek samengevat en besproken. Je kunt ook hier zelf een bijdrage leveren door een artikel of een boek dat ook andere lezers kan interesseren, te signaleren of zelf te bespreken.

De (max, +)-algebra, Gerardo Soto y Koelemeijer

Zebra-reeks nr. 53, Epsilon, Amsterdam, 68 pp., ISBN 978-90-5041-172-1. Het boekje in de Zebra-reeks heb ik in één teug leeggelezen. En daarna heb ik onmiddellijk een rekenblad geopend om na te rekenen of alles wel klopte. Je doet dit wellicht ook als je dit boekje in handen krijgt, tenminste indien je van onconventionele en onverwachte

[ Lees meer ]

De meetkunst van Albrecht Dürer, Martin Kindt

Zebra-reeks nr. 55, Epsilon, Amsterdam, 2018, 53 pp., ISBN 978-90-5041-175-2 Het woord ‘meetkunst’ uit de titel verwijst niet enkel naar een oude benaming voor meetkunde, maar ook naar de combinatie tussen meetkunde en kunst. Albrecht Dürer (15de en 16de eeuw) was immers een groot kunstenaar die ook boeken schreef over meetkunde. Hij was niet klassiek geschoold en schreef in het Duits in plaats van in het Latijn, de wetenschappelijke taal van die tijd. Op (studie)reis in Venetië had hij een Latijnse vertaling van de Elementen van Euclides (rond 300 v.C.) op de kop getikt. Met de hulp van een vriend…

[ Lees meer ]

Spurious correlations, Tyler Vigen

http://www.tylervigen.com/spurious-correlations - http://tylervigen.com/old-version.html Nonsenscorrelaties Correlatie is niet hetzelfde als causaliteit. Een bepaalde mate van statistische samenhang tussen twee variabelen kan maar hoeft niet altijd te betekenen dat er een oorzakelijk verband is tussen die variabelen. Dit wordt duidelijk geïllustreerd met de zogenaamde nonsenscorrelaties. Wanneer je heel veel variabelen onderzoekt op hun samenhang, is het best mogelijk dat je toevallig stuit op twee variabelen die helemaal niets met elkaar te maken hebben, maar waartussen wel een sterke correlatie is. Een bekend voorbeeld is dat van de positieve correlatie tussen het aantal ooievaars in een land en het geboortecijfer. De Amerikaan Tyler Vigen,…

[ Lees meer ]

Op de schouders van reuzen, P. A. Kirschner, L. Claessens, S. Raaijmakers

Drukkerij Ten Brink Uitgevers, Meppel, 2018, 162 pp, ISBN 9789077866504 Opmerking: je kan het boek gratis downloaden https://didactiefonline.nl/artikel/op-de-schouders-van-reuzen. In dit boek bespreken Kirschner en zijn medeauteurs 24 kernartikelen die een stempel drukten op het leren en onderwijzen van de laatste decennia. Het gaat over pioniers, onderwijsonderzoekers of ‘reuzen’, die als eerste het licht lieten schijnen op zaken die het huidige onderwijs sterk beïnvloed hebben. Voor het materiaal putten ze voornamelijk uit de cognitieve psychologie. Het boekje is erg overzichtelijk opgebouwd. Elk hoofdstuk kent dezelfde structuur. Telkens legt Kirschner uit waarom het artikel zo baanbrekend is. Daarna worden het idee en…

[ Lees meer ]

Toeval is altijd logisch, Steven Tijms

Uitgeverij Vesuvius, Amsterdam, 2018, ISBN 9789086597802 Ik val meteen met de deur in huis: ik heb genoten van dit boek. Het leest heel vlot, is helder opgebouwd en onderhoudend. De ondertitel, `Een kennismaking met de wereld van toeval en kansen’, drukt goed uit wat het opzet is. Verwacht dus geen formules of wiskundige afleidingen, dit

[ Lees meer ]

Rik Verhulst, Wiskunde voor bollebozen

Gompel en Svacina, Oud-Turnhout, 2018, ISBN 9789463710657 De bollebozen uit de titel zijn leerlingen van de laatste jaren van de basisschool of de eerste (of tweede) graad van het secundair onderwijs. Er is weinig wiskundige voorkennis nodig en alles wordt geleidelijk opgebouwd en helder uitgelegd. Ik denk niet dat je hoogbegaafd moet zijn om tot

[ Lees meer ]

Guy Noël, Intérieur et aire d’un polygone

Losanges 40 (2018), 21-33 Als we spreken over de oppervlakte van een veelhoek, is het duidelijk wat we bedoelen: de oppervlakte van de binnenkant van deze veelhoek. Als de veelhoek ‘gekruist’ is, met andere woorden als de zijden van de veelhoek elkaar ook mogen snijden, is het dan nog zo eenvoudig om te bepalen wat de binnenkant is? Teken in GeoGebra een stervijfhoek [latex]ABCDE[/latex] (figuur 1) en wat merk je: enkel de driehoekige vlakdelen zijn gekleurd, de centrale vijfhoek niet. Hoort dit deel niet bij de binnenkant? Dit hangt af van hoe je de binnenkant definieert. [caption id="attachment_10672" align="aligncenter" width="410"] Figuur…

[ Lees meer ]

V. Blåsjö, How to find the logarithm of any number using nothing but a piece of string

The College Mathematics Journal 47/2 (2016), 95-100 www.maa.org/sites/default/files/pdf/awards/college.math.j.47.2.95.pdf In dit artikeltje dat je online kunt terugvinden, legt Viktor Blåsjö uit hoe Leibniz in de 17de eeuw logaritmen bepaalde aan de hand van een hangende ketting. Leibniz: “Er is een wondermooi en elegant verband tussen de kettinglijn en logaritmen, waardoor logaritmen bepaald kunnen worden door eenvoudige metingen op een hangende ketting. Dit kan nuttig zijn wanneer je op een lange tocht onderweg je logaritmetabellen verliest. Een ketting kan die dan vervangen.” Hoe werkt het? Je hangt de ketting op aan twee even hoge spijkers [latex]A[/latex] en [latex]B[/latex] tegen een verticale muur…

[ Lees meer ]

Michel Ballieu, La preuve par neuf… Quelques étapes de son histoire

Losanges 40 (2018), 13-20 De negenproef is door de beschikbaarheid van rekenmachines en computers (terecht) in onbruik geraakt. Dit artikel van Michel Ballieu (†2006), postuum gepubliceerd in Losanges, heeft niet als doel de negenproef in de lessen terug in te voeren. Maar los van het praktisch nut is het zowel wiskundig als historisch een boeiend

[ Lees meer ]

Famous Inequality Worth Knowing: RMS-AM-GM-HM Inequality

‘Hi, this is Presh Talwalkar.’ Als trouwe lezer van UW of als fervente kijker van YouTube wiskundefilmpjes klinkt deze intro je wellicht vertrouwd in de oren. Presh Talwalkar runt sinds 2012 de wiskundeblog Mind Your Decisions waarop hij in een flink tempo wiskundige raadsels, teasers en wetenswaardigheden post.  Het filmpje dat ik vandaag bekeek, gaf me een nieuwe kijk op gemiddelden. Vier gemiddelden Als iemand je in het Engels vraagt om het gemiddelde van twee getallen te berekenen, hoor je als wiskundige het volgende antwoord te geven: What kind of mean do you mean? Vaak kan je uit de context…

[ Lees meer ]