Spinnenweb

De gulden snede spreekt nog altijd tot de verbeelding. Internet staat vol serieuze en lollige bijdragen. Er is zelfs een markt voor de golden ratio eyebrow rulers in prijsklassen tot boven de honderd euro. Dit is een soort schuifmaat of krompasser waarmee kan afgemeten worden waar de wenkbrauwen moeten  worden geëpileerd om  het schoonheidsideaal van

In mijn vrije tijd speel ik toneel en om eerlijk te zijn doe ik dat eigenlijk ook wel een beetje als ik voor de klas sta. Eén van de leden van Pinokkelijn, ons amateurtoneelgezelschap, is Herman, een semiprofessionele goochelaar. Aan de toog na een repetitie verrast Herman ons meer dan eens met een goocheltruc. Hij is gepassioneerd door de wiskundige principes die achter sommige goocheltrucs schuilgaan. Wat is er meer nodig dan ‘mathematics, magic and mystery’ om uren aan de toog te blijven hangen...? We publiceerden in Uitwiskeling al heel wat over goochelen: in UW 17/4 verklaart de driehoek van…

De coronapandemie heeft ons naar allerlei prachtige plekjes in België gevoerd. Zo bezochten Pat, mijn man, en ik de streek rond Chimay. Ik kan jullie de regio ten zeerste aanbevelen. Op de terugweg naar huis haalde Pat een verfrommeld papiertje uit zijn broekzak en schoof het onder mijn neus: 'Een wiskundig probleempje, los jij dat eens even op.' Hij had het gekregen van Sigrid, zijn collega van het zesde leerjaar. Sigrid was even ‘corona out’ en Pat verving haar. ‘Dit probleempje kunnen de snelle of slimmere leerlingen doen’, zei Sigrid hem. [caption id="attachment_38402" align="aligncenter" width="538"] Opgave: een ongelijke verdeling -…

Wandelaar redt drenkeling Een van de klassieke oefeningen op extremumproblemen komt neer op: Een wandelaar ([latex]W[/latex]) langs de kustlijn ziet 100 m verderop en 50 m van de kustlijn een drenkeling ([latex]D[/latex]). Hij kan langs de kustlijn naar de drenkeling lopen tegen een snelheid van 4 m/s en hij kan zwemmen aan een snelheid van 1 m/s. Hoe komt hij zo snel mogelijk bij de drenkeling om hem te redden? De wandelaar kan de kortste weg nemen door ter plaatse in het water te springen en de hele afstand te zwemmen, weliswaar tegen een lage snelheid. Hij kan de kustlijn…

Een revelatie met vele nakomelingen In 2001 verscheen een twee-in-één wiskundeprogramma waarmee je aan meetkunde kunt doen én ook kunt rekenen: Geo(metry Al)Gebra. Daar bleef het niet bij. Ontwikkelaars werkten verder, creëerden versie na versie met nieuwe mogelijkheden en de leerkrachten volgden: GeoGebra 2, 3, 4, 5… Bij de volgende versie knapte een deel van

Als toepassing op de kettingregel maak ik in het zesde jaar elk jaar oefeningen op raaklijnen aan parameterkrommen. Mijn lessen zijn niet helemaal in detail voorbereid. Ik hou van het onverwachte van het moment. Bij het eerste voorbeeld van een raaklijn aan een parameterkromme, schud ik iets eenvoudigs uit de mouw en laat ik de leerlingen met GeoGebra de grafiek tekenen van de parameterkromme. We zoeken het punt waarvoor de parameter [latex]t[/latex] bijvoorbeeld gelijk is aan [latex]\frac{\pi}{2}[/latex] en we berekenen samen de vergelijking van de raaklijn in dit punt. Tussendoor stel ik vragen als: 'Hoe zie je aan het voorschrift…

Ik las het redactioneel van Uitwiskeling 37/3 en vooral de paragraaf over IKEA-wiskunde met bijzondere belangstelling. Kiem (https://www.kiemvzw.be) is een organisatie die in samenwerking met de VDAB kandidaatchauffeurs begeleidt bij de voorbereiding van hun rijexamen of toelatingsproef voor taxi-, bus- of vrachtwagenbestuurder. Het doelpubliek is zeer verscheiden. De leeftijd gaat van 21 jaar tot achteraan in de 50 jaar. De kandidaten komen uit heel de wereld maar voor allen is het beroep van (vrachtwagen)chauffeur aantrekkelijk niettegenstaande de moeilijke arbeidsomstandigheden. Het is een knelpuntberoep en de kans op stabiel werk is zeer groot. Voor de meesten is Nederlands geen moedertaal. Er zijn cursisten…

In de loep van Uitwiskeling 37/3 over Logica in de tweede graad werden er praktische voorbeelden gegeven van elementaire logische poorten. De AND-poort illustreerden we met de haagschaar, die alleen werkt als er twee schakelaars tegelijkertijd worden ingedrukt, eentje met de linkerhand en eentje met de rechterhand. Zowel de linker- als de rechterhand gebruiken, is een veiligheidsmanoeuvre om geen handen tussen de snoeitanden van de schaar te laten belanden. De OR-poort vonden we terug op de lijnbus. Om de bus te laten stoppen, moet minstens een van de stopknoppen van de bus ingedrukt worden. En de NOT-poort kwam voor bij…

Wanneer ik in het vijfde jaar van het secundair onderwijs stelsels van eerstegraadsvergelijkingen introduceerde tijdens de lessenreeks over matrices, begon ik vroeger steevast met een vraagstukje dat te herleiden was tot een [latex]2\times 2[/latex]-stelsel. Na het omzetten van het vraagstuk in een stelsel, was het aan de leerlingen om de combinatiemethode uit het vierde jaar op te dissen om zo tot een oplossing te komen. Vervolgens liet ik hen zien dat je dat stelsel ook in matrixvorm kunt noteren en dat het van elkaar op- en aftellen van rijen uit de combinatiemethode, niet meer is dan het toepassen van enkele…

De wiskundige teksten waar leerlingen mee geconfronteerd worden, zijn meestal speciaal voor leerlingen geschreven. In cursussen en handboeken is alles stap voor stap uitgewerkt, ofwel zijn het 'opgaven' waarin in de gebiedende wijze staat wat ze moeten doen of waar ze op moeten zoeken. Op het bord lezen ze vaak telegramstijl, met formules zonder de bindtekst die deze formules betekenis geeft. Deze bindtekst wordt er mondeling wel bij gezegd, maar verba interdum volant. Voor leerlingen met wiskundige of wetenschappelijke toekomstplannen is het leerrijk om ook eens kennis te maken met een 'echt' artikel over wiskunde, niet voor leerlingen bedoeld maar…