Spinnenweb

In het spinnenweb verzamelen we allerlei korte bijdragen: een vraag over de aanbreng van een bepaald stuk leerstof, een kort verslag van een uitgeprobeerde les, een leuk idee om de leerlingen te boeien... Alle vragen, bijdragen en suggesties worden verwacht bij de redactie.

Numerieke wiskunde met Python

Om het vak wiskunde aantrekkelijker te maken voor leerlingen, kunnen we aan bepaalde wiskundelessen een extra component toevoegen: het programmeren van wiskundige berekeningen. Python is een computertaal die uitstekend geschikt is voor allerhande wiskundige toepassingen. Ze heeft bovendien een eenvoudig aan te leren syntax en ze laat toe om gestructureerde en goed leesbare programma's te

[ Lees meer ]

Treasure chests

Een lessenreeks over schatkisten Op een recente internationale wiskundebijeenkomst in Utrecht, zag ik Asli Grimaud aan het werk in een workshop over wiskunde en informatica. Ze is verbonden aan de Computer Science Group van het IREM in Lille (Frankrijk) en ze houdt zich onder andere bezig met de ontwikkeling van didactisch lesmateriaal in deze branche. Momenteel test ze een lessenreeks uit bij 15- tot 17-jarige leerlingen die nog geen voorkennis hebben van binaire getallen en van coderen en decoderen. De lessenreeks is in spelvorm opgevat. De leerlingen moeten bepaalde principes ontdekken door onderling overleg en zonder expliciete inmenging van de…

[ Lees meer ]

Vijf minuutjes vertellen …

... een verhaal over een muismat Nog voor de boekentassen van de leerlingen open gaan, start ik mijn lessen af en toe met vijf minuutjes vertellen. Over wiskunde uiteraard. Het onderwerp sluit bijna nooit aan op de geziene leerstof. En naargelang het gekozen onderwerp ontaarden vijf minuutjes soms in tien minuutjes. Ik maak op voorhand de opmerking dat de leerlingen niets moeten noteren en niets moeten onthouden van dit tussendoortje. Maar door de aandacht waarmee ze de intro van de les volgen, weet ik dat er heel wat zal blijven hangen. Door wat tijd te investeren in motivatie, doe ik…

[ Lees meer ]

Goochelen en wiskunde: meetkundig verdwijnen

Via de zoekterm goochelen kun je in het archief van Uitwiskeling al heel wat artikels vinden over Goochelen en wiskunde. In dit spinnenweb stel ik een nieuwe truc voor die Herman Dufraign en ik voor het eerst presenteerden op de Dag van de Wiskunde editie 2021 in Kortrijk. Herman en ik, beide acteurs bij de lokale amateurgroep Pinokkelijn, vormen een duo: hij de goochelaar en ik de leraar, hij gepassioneerd door wiskundige principes achter goocheltrucs en ik geïnteresseerd in toepassingen bruikbaar in de wiskundeles. De nieuwe truc komt van Martin Gardner, de auteur van Mathematics, magic and mystery. Hij heeft…

[ Lees meer ]

Een opgave boeiend maken

In het redactioneel van UW 38/2 merkte Els Vanlommel op dat je met kleine ingrepen je lessen beter en efficiënter kunt maken. Het ging over ingrepen van didactische aard, zoals het stellen van herhalingsvraagjes en oefeningen uitstellen tot later. Soms kun je ook met kleine inhoudelijke ingrepen een ‘gewone’ opgave boeiender maken. Een tijdje geleden zag ik hier een mooi voorbeeld van in mijn ‘didactisch atelier’ van de educatieve bacheloropleiding aan de UCLL in Diepenbeek. Een groepje van drie studenten, Sven, Zohri en Nik, gaven een les aan hun medestudenten, die leerling speelden. De les ging over het gebruik van…

[ Lees meer ]

Een klein beetje grafentheorie, een sterk gevolg: het lemma van Sperner

Het lemma van Sperner is een resultaat dat de kracht van de grafentheorie als didactisch onderwerp opnieuw laat zien: met minimale kennis van grafen leid je een bewijs af met een diep resultaat. Het lemma kan bewezen worden met sterkere leerlingen in de 2[latex]^\text{e}[/latex] of 3[latex]^\text{e}[/latex] graad, die niet terugdeinzen voor een streepje abstractie. Het lemma is de discrete variant van de stelling van Brouwer en legt zo een link tussen continue en discrete wiskunde. Een graaf [latex]G=(V,E)[/latex] bestaat uit twee eindige verzamelingen [latex]V[/latex] en [latex]E[/latex]. De elementen van [latex]V[/latex] worden knopen genoemd, en die van [latex]E[/latex] bogen. Elke boog…

[ Lees meer ]

Bewijzen met de driehoeksongelijkheid

De driehoeksongelijkheid is een heel eenvoudig principe. Er zijn twee redenen waarom ik deze ongelijkheid interessant vind. Er is geen specifieke voorkennis voor nodig en toch kun je hiermee oefenen in het ‘bewijzen’. Een beetje zoals bij de grafentheorie. Wanneer je andere soorten ‘afstanden’ (metrieken) wilt definiëren (bv. de taximetriek, zie Verhulst 2018), dan is

[ Lees meer ]

Instappen voor grafentheorie

1. Inleiding De nieuwe eindtermen voor de tweede graad gingen in op 1 september 2021. Daarin werd ook een deeltje grafentheorie opgenomen voor de doorstroomfinaliteit. Er werd wel gestipuleerd dat dit onderwerp gerealiseerd dient te worden met een context. In dit spinnenwebartikel bespreek ik daarom twee contexten om grafentheorie te behandelen, die ook werken voor leerlingen

[ Lees meer ]

bOOleO, een spel rond logische poorten voor de tweede graad

De nieuwe eindterm rond propositielogica in de 2 graad bevat de koppeling met de logische poorten. In de loep Logica in de tweede graad (UW 37/3) deden we al uit de doeken hoe je die eindterm kleur kunt geven in je klaspraktijk. Na wat grasduinen in de literatuur, kwam ik het Amerikaanse kaartspel bOOleO tegen.

[ Lees meer ]

Kinetische energie. Houden we de formule intuïtief?

  Fysica is een rijke en vruchtbare voedingsbodem voor de wiskundelessen. Vorige week mocht ik getuige zijn van een les over de herkomst van de formule van de kinetische energie bij mijn collega, Jos. Hij gaf deze les in een zesde jaar, een mengeling van leerlingen met één en twee uur fysica. Zijn les gaf me inspiratie voor een spinnenwebartikel. Een intuïtieve kennismaking in een vierde jaar In een vierde jaar ASO kunnen de leerlingen de kinetische energie berekenen van een bewegend voorwerp. Dit is de energie die een lichaam of een voorwerp in zich heeft door te bewegen. Er…

[ Lees meer ]